Bosna savaşının yazılmayan tarihi

Bosnalı sanatçı Šejla Kameric’in “Bim Bam Bom Çarpınca Kalp” başlıklı sergisi Arter’de açıldı. Bosna Savaşı başladığında 16 yaşında olan ve savaşın izlerini ruhunda taşıyan sanatçı, reaksiyoner işlerle başladığı sanat hayatını daha derinlikli eserlerle sürdürüyor. Kameric, sanatın dili ve gücüyle Bosna Savaşı’nı gündeme taşımakla kalmıyor, üstü örtülen bir gerçekliği savaş dönemindeki kayıpları da bilimsel veriler ışığında bugünün ve yarının nesillerine belge olarak bırakıyor. Sergi, 28 Şubat 2016’ya kadar açık. Kameric’le İstanbul’daki ilk solo sergisini konuştuk…

– Sergi nasıl ortaya çıktı ve ana fikir olarak ne söylüyor izleyenlere?

Bu, yıllara yayılmış bir sergi. Hem konular hem de çalıştığım mecralar açısından farklılık gösteren işleri bir araya getirdik. Serginin Bim Bam Bom Çarpınca Kalp başlığındaki gibi hem çok trajik ve üzüntü dolu olan trajik bir olaya bir patlamaya da referans verebilecek bir ses iken diğer yandan çok neşeli, eğlenceli mutlu bir durum arasında kalma yani bütün bu geniş yelpazedeki hisleri gösteren bir sergi olmasını istedik…

– Çok travmatik bir dönemi, Bosna Savaşı’nı etkileyici işlerle, ancak ajite etmeden anlatıyorsunuz. Özel bir tercih mi?

Kendi yaşadıklarımdan, deneyimlerimden, anılarımdan yola çıkarak işlerime başlıyorum. Böyle bir dürüstlükle yola çıktığınızda, yaptığınız iş karşınızdaki insanın da aynı şekilde ilişki kurabileceği bir malzeme haline geliyor.

– Bosna’da yaşananlar uzun süre görmezden gelindi. Sizin işleriniz bu anlamda nasıl bir etki uyandırdı?

İşlerim insanların haberdar olmadığı ya da unuttuğu, medyanın tek taraflı olarak aktarmış olduğu bazı detayları, gerçekleri, en basit ve yalın haliyle gözler önüne seriyor. Bunun en önemli örneklerinden birisi Bosnalı Kız işim oldu. Sayamayacağım kadar çok ülkede gösterildi. Halkın yüzde 90’ının Bosna Savaşı’ndan haberdar olmadığı Japonya’da bile gösterildi.  Hem bir anlamda bilgilendirme aracı olarak işlev gördü hem de insanları sarsmasıyla onların önyargılarına karşı kendi kendilerine sorgulamaya götürdü. Adli tıpla ilgili kayıtları, savaşla ilgili o enformasyonun birebir kendisini gösteriyorum. Hepimizin aslında geri dönüp baktığında neleri kaçırdığımızı, atladığımızı, unuttuğumuzu görebileceğimiz bir iş.

– Toplu mezarlar ve kayıplar konusunda harekete geçirmekte bir fayda sağladı mı bu iş?

Bosna’daki genç insanlar internette bir şey yazarak birtakım bilgilere ulaşmak istiyorlar. Fakat savaş dönemine ait bu bilgiler internet öncesi dönemde kalmış olduğu için bu tür şeyleri bulmanız mümkün olmuyor. Genel olarak kurumlar bu tür bilgileri kendilerine saklıyorlar. Benim özel, değerli, gizli bilgim gibi tutuyorlar. Ama burada delil ve bilgilerin Bosna’da yaşanmış olan soykırımı kabul ettirebilmemiz için insanlarla paylaşılıyor olması gerekiyor.

SAVAŞ BAŞLADI VEBİR GECEDEBÜYÜDÜM

– ’Ben ne anlarım ki’ adlı işinizde erken büyüyen çocuklar geliyor akla…

Savaş esnasında 16 yaşımdaydım ve bir gece içerisinde büyüdüm, büyümek zorundaydım. Bundan sonra 16 değil 56 yaşımda hissediyordum kendimi. Sonrasında geri dönüp annemin ben çocukken anlattığı  hikayelerle bir iletişim, bir bağ kurmak istedim. Bunu yaparken de bu belki çok bilinçaltı bir karar gibi de gelebilir, bunu çocuklara oynatmak fikri geldi, çocukluğumuz genellikle daha mutlu bir döneme işaret ettiği için.

You must be logged in to post a comment Login