1. Dünya Savaşı sırasında Irak petrollerini ele geçirmeyi amaçlayan İngiltere, 6 Kasım 1914’te Basra Körfezi’nden Şattülarap ağzındaki Fav mevkisine asker çıkararak saldırıya geçti. İngilizler, 3 Haziran 1915 tarihinde Kut’ül-Ammare’yi, temmuz ayı sonlarına doğru da Nasıriye’yi işgal etti. 23 Kasım 1915’de
ileri harekata geçen Türk birlikleri, General Townshend komutasındaki İngiliz ordusunu
geri püskürterek Kut-ül Ammare’de çember içerisine almayı başardı. Türk askeri, Kut’ül-Ammare’de İngilizlerden başta Tümen Komutanı General Townshend olmak üzere toplam 13 general, 481 subay ve 13 bin 300 askeri esir aldı. Avustralyalı araştırmacı Dr. Gaston Bodart tarafından Kut’ül-Ammare Zaferi,”İngilizlerin 1.Dünya Savaşı’nda yediği en büyük darbe olarak yorumladı.
ZAFER UNUTTURULDU
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebubekir Sofuoğlu, Kut’ül Amare Kuşatması’nın, 29 Nisan 1916’da Osmanlı Devleti’nin İngilizler karşısında bu cepheyi kurtarmasıyla neticelendiğini anımsattı. Osmanlı’nın burada çok parlak bir zafer elde ettiğine fakat İngilizlerin bu başarıyı küçümsediğine değinen Sofuoğlu, Kut’ül Amare Zaferi’nin 1. Dünya Savaşı’nda kazanılan iki zaferden biri olduğunu anımsattı.
Sofuoğlu, “İngilizler, kendi mağlubiyetlerini tanımlarken ‘İngiliz komutanlar, Hint askerlerin perhiz yapmaları konusunda onlara ısrarcı olmadı. Bundan dolayı savaşmalarını zorlamadı ve onların dini inançlarını zorlamamaya çalıştı, onları zorlamadı. Aslında Kut’tan kurtulabilirdi’ diyorlar. Bu doğru değil. İngilizler, Kut’ül Amare başarısını çok hafife almaya ve bu zaferi önemsiz göstermeye çalıştılar. Bu başarı, askeri kışlalarda Kut Zaferi olarak 1945’e kadar kutlanıyordu. Bu zafer de bize unutturuldu ve biz bunu İngilizlere karşı kazandık. Bu zafer, onların anlattığı gibi zayıf bir zafer değil” ifadesini kullandı.
IRAK’TA TÜRK ASKERİNE TÖREN
Irak’ın Kut kentindeki Osmanlı Türk Şehitliği’nde Kut’ül Amare Zaferi’nin 100’üncü yıl dönümü anma töreni düzenlendi. Törende konuşan Türkiye’nin Bağdat Büyükelçiliği Müsteşarı Sinan Zeren, Kut’ül Amare’nin Irak ile Türkiye’nin ortak zaferi olduğunu belirtti. Zeren, “Kut’ül Amare Zaferi’ni Kut halkıyla birlikte kutlamaktan onur duyuyoruz. Kut’ül Amare Türk ve Iraklıların tarihindeki ortak zaferidir. Bu iki millet Çanakkale’de ve Kafkas
Cephesi’nde olduğu gibi Kut’ül Amare’de de omuz omuza mücadele etmiş ve kanları birbirine karışmıştır. Irak ile Türk halkının bu tarihi unutması mümkün değildir” dedi. Kut Vali Yardımcısı Reşid el-Bediri de Kut’ül Amare Savaşı’nda İngilizlere karşı Irak ve Türk şehitlerini anmanın onurunu yaşadıklarını dile getirdi. Şehitlikte düzenlenen törene büyükelçilik personelinin yanı sıra kentteki Arap aşiret temsilcileri ve vatandaşlar da katıldı.
HALİL PAŞA’YA DUA
İngilizlere tarihi bir hezimet yaşatan Kut’ül Amare Zaferi’nin konutanı Halil Kut Paşa Beşiktaş Şeyh Yahya Efendi Haziresi’ndeki kabri başında dualarla anıldı. Kut’ül Amare Zaferi’nin 100. yılı dolayısıyla Halil Kut Paşa’nın kabri başında düzenlenen anma programında Kur’an-ı Kerim okundu, dualar edildi. Kabri zeyaret eden AK Parti İl Başkanı Selim Temurci, Kut’ül Amare Zaferi’nin önemini ve orada şehit olan askerlerimizi anlattı.
TÜFEKLE UÇAK DÜŞÜRDÜ
Zorlu şartlar altında çok önemli bir zafer kazanan Türk askerinin kahramanlığını Kut’ül Amare ile tüm dünya bir kez daha gördü. Askerler arasında yer alan Gümüşhaneli Osman oğlu Mehmet, İngiliz savaş uçağını tüfeğiyle düşürdü.
KOMUTANIN UNUTULMAYAN MESAJI
Halil Paşa, Kut’ül-Ammare zaferinden sonra 6’ncı Ordu’ya yayınladığı mesajında şöyle dedi: “Arslanlar! Bütün Türklere şeref ve şan, İngilizlere kara meydan olan şu kızgın toprağın güneşli semasında şehitlerimizin ruhları sevinçle gülerek uçarken, ben de hepinizin pak alınlarından öperek cümlenizi tebrik ediyorum. Ordum gerek Kut karşısında ve gerekse Kut’u kurtarmaya gelen ordular karşısında 350 subay ve 10.000 erini şehit vermiştir. Fakat buna karşılık bugün Kut’ta 13 general, 481 subay ve 13.300 er teslim alıyorum. Bu teslim aldığımız orduyu kurtarmaya gelen İngiliz kuvvetleri de 30.000 zayiat vererek geri dönmüşlerdir. Şu iki farka bakılınca, cihanı hayretlere düşürecek kadar büyük bir fark görülür. Tarih bu olayı yazmak için kelime bulmakta müşkülata uğrayacaktır. İşte Türk sebatının İngiliz inadını kırdığı birinci zaferi Çanakkale’de, ikinci zaferi burada görüyoruz.”
News
